Uciążliwe problemy i rozwiązania…

Problematyka nie do końca znana warsztatom zajmującym się klimatyzacją samochodową, które spotkały się z układami klimatyzacji i problemami w toyotach czy audi ze sprężarkami Desno Serii 5SE, 5SER, 6SEU, 7SEU, sterowanymi elektrozaworem. Klika typowych problemów i ich rozwiązania.

Elektrozawór sterujący sprężarki

Odpowiada on za pracę sprężarki klimatyzacji, steruje zmianą pojemności skokowej. Najczęstszą przyczyna problemów związanych z układami autoklimatyzacji opartymi na sprężarkach o zmiennej pojemności skokowej – nie tylko Denso – jest olej. Blokuje on przepływ czynnika w postaci gazowej i uniemożliwia zmianę pojemności sprężarki a co za tym idzie jej pracę.  Co zrobić z olejem? (o tym poniżej) Inne niedomagania elektrozaworów sterujących spręzarki to najczęściej uszkodzenie elektromagnesu lub niepracująca iglica.  W obu przypadkach należy wymienić elektrozawór. Jak zdiagnozować taka usterkę? O ile uszkodzenie cewki elektrozaworu możemy dość szybko określić korzystając z omomierza (sprawna cewka zależnie od typu ma oporność w przedziale 10,5-13 Ohm) o tyle niesprawnej iglicy nie da się zweryfikować. Jeśli elektromagnes zaworu jest sprawny a kompresor klimatyzacji nie tłoczy to należy wziąć pod uwagę nie tylko uszkodzenie elektrozaworu ale i możliwość uszkodzenia samej sprężarki, oraz – nieprawidłowy sygnał sterujący docierający do elektrozaworu. Ten ostatni można za symulować. Są dostępne zewnętrzne sterowniki, symulatory sygnału sterującego, dość drogie ale modulują sygnał tak jak sterownik klimatyzacji z układu auta. Zakup to sprawa indywidualna. Jak inaczej sprawdzić sterowanie elektrozaworu i wykluczyć błędny sygnał sterujący? W normalnych warunkach sygnał ten to zmienny w czasie ciąg impulsów 0V i 12V, zaobserwować go można niekoniecznie używając oscyloskopu. Wystarczy miernik cyfrowy który pokaże uśrednione impulsy w postaci zmieniającego się napięcia od 0-12V. Dlaczego warto ten sygnał sprawdzić na wtyczce zasilania elektrozaworu skoro można podpiąć komputer diagnostyczny i monitorować prąd lub napięcie sterujące elektrozaworem? Ponieważ często jest on wysyłany przez sterownik, ale po kablach nie zawsze dociera na wtyczkę.  Można zasilić elektrozawór podając napięcie z instalacji auta, by sprawdzić jego pracę. Są jednak pewne wymogi ; muszą być podpięte manometry bo jeśli sprężarka klimatyzacji samochodowej i elektrozawór są sprawne to natychmiast wzrosną ciśnienia i należy odłączyć podane napięcie przy ciśnieniu 18-19 Bar. Drugi element to sprawdzenie i podanie na właściwe zaciski zasilania plus i minus, zmiana polaryzacji może uszkodzić elektrozawór z zabezpieczeniem kierunkowy – na dziś wiem że są takie w niektórych modelach fiata ze sprężarkami 5SEL12C.

Jeśli sprawdziliśmy cewkę elektrozaworu, ilość oleju w układzie oraz sygnał sterujący a sprężarka dalej nie pracuje pozostaje wymiana elektrozaworu. Jeśli po wymianie elektrozaworu sprężarka auto klimatyzacji dalej nie pracuje mamy pewność że należy ją zregenerować lub wymienić.

Olej

Cała rodzina tych sprężarek to lekka, wydajna konstrukcja, jednak ma parę szczególnych wymagań. Przede wszystkim układy te charakteryzują się niską ilością oleju, którego nadmiar wprowadzony do układu powoduje –dosłownie- zatopienie zaworu sterującego i unieruchomienie układu. Często zdarza się że po podłączeniu automatu serwisowego i  wykonaniu pełnej obsługi w standardowych ustawieniach, układ przestaje pracować po wyłączeniu go lub kilku godzinnym postoju auta. Dzieje się tak z prostej przyczyny, jeśli wyłączymy układ a czynnik przestanie krążyć i damy czas , olej odseparuje się od czynnika i osiada na elementach układu w tym w gnieździe elektrozaworu sterującego. Skutek – układ nie ruszy, elektrozawór sprężarki klimatyzacji samochodowej steruje wychyleniem krzywki wału korbowego a zarazem pojemnością skokową która jest zmienna a w normalnej pozycji wyłączonej, pojemność skokowa to 0.

Rozwiązania;

Jeśli nie znasz historii auta, podłączając automat serwisowy obserwuj ile oleju zostanie odessane z układu klimatyzacji samochodowej, najczęściej to ilości do 10 ml. jeśli jest go więcej może wskazywać i sugerować nadmiar oleju w układzie klimatyzacji samochodowej. Co więcej, nie tylko ilość ale i konsystencja, jeśli olej się pieni w zbiorniczku, to mimo małej ilości odessanej jest to wskazanie nadmiaru oleju w układzie. Szczególnie jeśli z układem są problemy. Ważne ! Podejdź do układu niestandardowo jeśli masz w nim którąś z opisanych sprężarek. Jeśli ustawienia standardowe automatu serwisowego podają np. 20 ml. oleju, to jeśli tak podamy olej do klimatyzacji samochodowej a klient był już raz na serwisie i tak samo podano olej to układ może nie ruszyć, lub klient wróci na drugi dzień a często po kilku godzinach.  Jeśli autem tym będzie Yaris w którego układzie całkowita ilość oleju to 80 ml, a jesteś kolejnym serwisem który odwiedzi kierowca to zanim uruchomisz automat, zastanów się czy uruchomić go ustawieniach standardowych i zaobserwuj co dzieje się w zbiorniku oleju odsysanego.

Co zrobić z zalanym układem? to zależy od ilości wpompowanego do układu oleju. Jeśli nie jest go bardzo dużo, można odessać czynnik i podać go ponownie nie dodając oleju, ponownie przeprowadzić takie napełnienie i spróbować uruchomić układ. Często to pomaga, a układ rusza samodzielnie nawet po pozostawieniu wyłączonego na 1-2 godziny. Dlaczego tak się dzieje? Podając czynnik wymuszamy jego obieg w układzie i mieszanie się z olejem, podając ponownie sam czynnik zmniejszamy jego ilość i pozwalamy na pracę elektrozaworu sterującego.

Może się zdarzyć, że po dłuższym czasie (noc) układ ponownie nie ruszy, warto powtórzyć opróżnienie układu, jest mniej kłopotliwe od demontażu i płukania układu klimatyzacji w samochodzie.

Co zrobić z totalnie zaolejonym układem?  Wypiąć ze sprężarki elektrozawór sterujący, jeśli w gnieździe elektrozaworu jest olej i co gorsza jest go spora ilość pozostaje płukanie układu. niestety wiąże się to z  demontażem sprężarki, osuszacza oraz zaworu rozprężnego (dyszy dławiącej w przypadku Audi). Czynność czasochłonna, pracochłonna ale jedyna skutecznie usuwająca olej z utopionego w nim układu klimatyzacji.

Co w przypadku zbyt małej ilości oleju w tych układach ?

Skutki niedoboru oleju są dość kosztowne i kłopotliwe, z reguły sprężarka zatarta , to konieczność płukania całego układu i równie często konieczność wymiany skraplacza. Skąd takie niedobory ? Niestety z powodu sztampowego podejścia do obsługi klimatyzacji. Wielu serwisantów początkujących w dziedzinie klimatyzacji samochodowej nie kojarzy ubytków, wycieków czynnika chłodzącego z układu z ubytkami oleju! Najczęściej na pytanie co  wskazuje miejsce nieszczelności odpowiadają że barwnik UV a nie olej wymieszany z barwnikiem UV.

Należy pamiętać że nowe rozwiązania w postaci sprężarek klimatyzacji samochodowej o zmiennej pojemności skokowej oraz niewielkich ilościach oleju w tych układach możliwe jest dzięki zastosowaniu specyficznych części. Choćby takich jak tłoki bez pierścieni pokrywane molibdenem, gdzie olej nie tylko spełnia rolę smarującą ale i uszczelniającą, a zerwanie filmu olejowego skutkuje „zatarciem” sprężarki.

Co w przypadku uszkodzenia sprężarki w opisywanych układach ? o tym w kolejnej publikacji